2017 оны А/155 тоот ерөнхий захирлын тушаалаар тус албыг алба болгон өргөжүүлж үндэсний хэмжээнд хорт хавдар, эрт илрүүлгийн бүртгэл тандалтын үйл ажиллагааг хөгжүүлэн ажиллаж байна.
Эрхэм зорилго:
Үндэсний түвшинд хүн амд суурилсан хорт хавдар, эрт илрүүлгийн бүртгэл тандалтын тогтолцоог бэхжүүлэх, нотолгоонд суурилсан мэдээ, мэдээлэл болон мэргэжил арга зүйгээр хангахад оршино.
Алсын хараа:
Монгол улсад хүн амд суурилсан хорт хавдрын бүртгэл тандалт, эрт илрүүлгийн тогтолцоог олон улсын жишигт нийцүүлэн хөгжүүлэх
Үйл ажиллагааны үндсэн чиглэл:
• Үндэсний хэмжээнд хорт хавдар, эрт илрүүлгийн мэдээ, тайланг нэгтгэн боловсруулах, дүн шинжилгээ хийх
• Нотолгоонд суурилсан мэдээ мэдээлэлд тархварзүйн дүн шинжилгээ хийх
• Холбогдох шийдвэр гаргагчдыг мэдээ, мэдээллээр хангах, түгээх
• Эмч мэргэжилтэнүүдийг мэргэжил арга зүйгээр хангах, тасралтгүй сургах

Монгол Улсад хорт хавдрын бүртгэл эхэлсэн түүх 2011-2017 он
1.1 Хорт хавдрын бүртгэл

• 2011 оноос 2017 он хүртэл ХСҮТөвийн Эрдэм шинжилгээ Сургалт Мэдээлэлийн Албаны бүтцэд улсын хэмжээний хорт хавдрын бүртгэлийн хэсэг болж эпидемиологич эмч-1, статистикч эмч-1, хавдрын бүртгэлийн ажилтан -1 орон тоогоор ажилласан.
• 2017 оны 5 дугаар сарын 15 нд ХСҮТөвийн ерөнхий захирлын тушаалаар “Хорт хавдрын бүртгэл тандалт-Эрт илрүүлгийн алба”-ийг бие даасан бүтэцийг үүсгэн үндэсний хэмжээнд хорт хавдрын бүртгэл, тандалт, хорт хавдрын эрт илрүүлгийн бүртгэл тандалтыг тус тус бэхжүүлэх, холбогдох эмч мэргэжилтэнийг чадавхижуулах чиглэлээр албаны даргаар их эмч Т.Ундармаа, эпидемиологич их эмч-1, эрт илрүүлгийн зохицуулагч эмч 1, хавдрын бүртгэлийн ажилтан -2 нийтдээ 5 орон тоотойгоор үйл ажиллагаа явуулж байна.

1.2 Хорт хавдрын эрт илрүүлэг

• 2011-2012 онуудад умайн хүзүү, хөхний эрт илрүүлэгтэй холбоотой баримт бичиг, тушаал, заавар дүрэм, хууль эрхзүйн суурь орчныг бүрдүүлэх, шаардлагатай тоног төхөөрөмжөөр хангах, хүний нөөцийг сургах, програм хангамжийг хөгжүүлэх суурь тавьсан.
• 2017 оноос Хорт хавдрын бүртгэл тандалт, эрт илрүүлгийн албанд монгол улсын хэмжээнд эрт илрүүлгийн явцыг өргөжүүлэх чиглэлээр элэгний хорт хавдрын эрт илрүүлгийн хөтөлбөр хэрэгжүүлж эхэлснээс гадна 2021 оноос Засгийн газрын түвшинд зонхилон тохиолдлох хорт хавдрын эрт илрүүлгийн нэгж байгуулах, програм хангамжийг өргөтгөх чиглэлээр бодлогын түвшинд хэлцэгдэж байна.

Монгол улсад хорт хавдрын бүртгэл тандалттай холбоотой хийгдсэн томоохон ажлууд:

• Хорт хавдрын бүртгэлийн CanReg-Mon програмыг 2012 оноос эхлэн хорт хавдрын өвчлөл, нас баралт, хяналтын мэдээний сан үүсгэн тогтмол хөгжүүлэлт хийн ажиллаж байна.
• Хорт хавдрын өвчлөлийг бүртгэх хуудас болон лаборатори төвүүдээс мэдээлэх хуудасыг шинэчлэн боловсруулж ЭМСайдын 2019 оны А/611 тушаалаар батлуулан ажиллаж байна.
• 2018 он, 2016-2020 оны хорт хавдрын үзүүлэлтийн эмхэтгэлийг хэвлүүлэн түгээсэн.
• Монгол улсад хүүхдийн хорт хавдрын бүртгэлийн нэгдсэн сан үүсгэхээр 2019 оноос эхлэн шинээр бүртгэгдсэн хорт хавдрыг мэдээлэх хуудсан АМ5-д тусгайлан хүүхдийн хорт хавдрын олон улсын ангилал болон хүүхдийн хорт хавдрын төрөлүүдийг тусган ажиллаж байна.

Дотоод хамтын ажиллагаа:

1. Аймаг дүүргүүдтэй хорт хавдар, эрт илрүүлгийн бүртгэл мэдээллийг мэргэжил арга зүйгээр ханган ажиллаж байна.
2. Эрүүл мэндийн хөгжлийн төв, ЭМЯ
3. НЭМҮТ
4. ХӨСҮТ- Дархлаажуулалтын алба
5. Төрөлжсөн эмнэлэг,төвүүд, Хувийн эмнэлэг хосписууд, Эмгэг судлал
6. Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл
7. Хар тамхитай тэмцэх алба
8. Хавдрын үндэсний зөвлөл
9. Австрали улсаас Монгол улсад суух элчин сайдын яам

Гадаад хамтын ажиллагаа:

1. International Agengy for Research on Cancer Globacon data
2. London School of Hygiene & Tropical Medicine, London, UK “Хавдрын амьдрах чадвар тооцох судалгаа”
3. Хатан хааны Белфаст их сургууль, Их Британи Умард Ирландын нэгдсэн вант улс “Умайн хүзүүний хорт хавдрын илрүүлгийг бэхжүүлэх”
4. Тайваны үндэсний их сургууль “Умайн хүзүүний хорт хавдрын өвчлөлийн хандлага”